Boże Narodzenie w Hiszpanii

Bożonarodzeniowy nastrój w Hiszpanii można poczuć już w listopadzie kiedy to, podobnie jak u nas w sklepach pojawiają się wystawy świąteczne. Bliskość Świąt można zauważyć jeszcze bardziej, 8 grudnia czyli dniu, w którym w Hiszpanii obchodzi się święto Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (Inmaculada Concepción). To święto ma ważne znaczenie w Sewilli, gdzie w Katedrze odbywa się ceremonia tańca „Baile de los Seises”. Ten rytmiczny i prosty taniec przy akompaniamencie muzyki i śpiewu wykonywany jest przez grupę dzieci ubranych w XVI wiecznym stylu. W pewnych momentach tego tańca dzieci uderzają kastanietami, które trzymają w dłoniach. Wykonywane są trzy tańce: pierwszy – ku czci Matki Boskiej, drugi – ku czci prałata i trzeci ku czci władz miasta i jego mieszkańców.

Podobnie jak w innych krajach, w okresie Świąt Bożego Narodzenia rodziny jednoczą się i spotykają, aby razem cieszyć się radością tego Święta i narodzinami Jezusa. Ozdoby i inne cechy charakterystyczne dla tego okresu są podobne do tych z innych krajów europejskich i Ameryki: potrawy, napoje, muzyka, taniec, zwyczaj obdarowywania prezentami. Ale poza tym hiszpańskie Boże Narodzenie jest też wyjątkową uroczystością, z odmiennymi tradycjami i zwyczajami, które oddają prawdziwy charakter Hiszpanii.

Okres świąteczny rozpoczyna się dnia 22 grudnia. Tego dnia zaczynają się ferie w szkołach, a ponadto jest to dzień niezwykle ważny ze względu na losowanie świątecznej loterii bożonarodzeniowej. Ta loteria  jest najstarszą a zarazem największą loterią w Hiszpanii. Jest to tradycja, w której bierze udział prawie każdy Hiszpan, gdyż daje ona możliwość wygrania milonów euro. Losowanie trwa ona pięć godzin i jest transmitowane przez radio i telewizję. Bary, fabryki i biura pracują tego dnia bardzo powolnie, ponieważ miliony osób chcą usłyszeć dzieci z Colegio San Ildefonso w Madrycie wyśpiewujące zwycięskie numery.

Pierwsza nagroda znana jest pod nazwą “El Gordo” i wynosi 2.000.000 euro, co może odmienić życie wielu Hiszpanów.
Loteria ta została zapoczątkowana przez króla Carlosa III w 1763 r. i od tego czasu odbywa się ona nieprzerwanie rok w rok. Nawet wybuch Wojny Domowej nie przeszkodził w celebrowaniu losowania “El Gordo”, ale w okresie tym odbywaly się dwie loterie, jedna dla każdej ze stron wojny.    

Ten dzień jest szczególnym momentem spotkania rodzinnego przy szopce przedstawiającej narodziny Jezusa. Szopki te ustawiane są w wielu hiszpańskich domach. 
Najważniejszą tradycją tego dnia jest specjalna rodzinna kolacja. Istnieje różnorodność typowych dań, które się je tak tego dnia, jak i w inne dni okresu Bożego Narodzenia. W każdym regionie Hiszpanii podaje się też inne typowe dla danego regionu dania. Niektóre dania typowe dla Świąt Bożego Narodzenia w Hiszpanii to: cochinillo (potrawa z młodego prosiaczka) i jagnięcina – są to dania przygotowywane głównie w Castilla León i Castilla La Mancha; drób, głównie indyk (przygotowywane w Andaluzji); ogromna różnorodność owoców morza i ryb, czyli krewetki, raki, morszczuki, dorady, itp. (przygotowywane głównie na wybrzeżach). Jako deser je się turrón, marcepan, ciasteczka polvorones  i orzechy. Ulubionym napojem Hiszpanów podczas tej uroczystej kolacji jest cava, czyli hiszpańskie wino musujące, podobne do francuskiego szampana.

Po tej największej kolacji w roku, wiele osób wychodzi o pólnocy z domu, aby iść na Pasterkę, zwaną w Hiszpanii la Misa del Gallo (Msza Koguta). Nazywa się ona tak dlatego, iż według tradycji to kogut jako pierwszy był obecny przy narodzinach Jezusa i ogłosił to światu.

25 grudnia,  El Día de Navidad, Dzień Bożego Narodzenia

Tego dnia także je się dużo i przebywa w gronie rodzinnym. W niektórych rodzinach Papa Noel odwiedza dzieci i wręcza im prezenty, ale zwyczaj ten nie jest tak popularny jak w innych krajach. Hiszpanie, zgodnie z tradycją oczekują dnia Trzech Króli, aby wręczać sobie prezenty.

28 grudnia, El Día de los Santos Inocentes, czyli Dzień Świętych Niewiniątek

28 grudnia to także dzień świąteczny w Hiszpanii. To święto ma swoje korzenie w bardzo krwawym wydarzeniu, ale obecnie zwyczajem tego dnia jest robienie żartów przyjaciołom lub rodzinie, aby śmiać się i bawić. W rzeczywistości tego dnia obchodzi się rzeź dzieci, której dokonał król Herod w Judei. Tego dnia gazety publikują absurdalne lub niewiarygodne informacje, a czasami można też znaleźć fontanny miejskie wypełnione mydlaną pianą. Wszyscy jednak akceptują te żarty, gdyż jest to dzień dowcipów.

Obchody Sylwestra w Hiszpanii to robiące wrażenie widowisko. Tę noc rodziny i przyjaciele spędzają razem świętując koniec starego i początek nowego roku. Na głównych placach wszystkich miast, spotykają się miliony Hiszpanów, a bohaterami tego wieczoru są winogrona i bicie zegara. O godzinie 12 w nocy, kiedy zegar bije 12 razy, wszyscy Hiszpanie jedzą 12 winogron, jedno na każde bicie zegara. Według tradycji Ci, którzy zjedzą winogrona będą mieli w nadchodzącym Nowym Roku 12 miesięcy pomyślności. Jest to moment radości, nadziei i dobrych zamiarów na nadchodzący rok. Potem, wiele osób bawi się aż do rana na imprezach tanecznych zwanych cotillón.

5-6 stycznia czyli El Día de los Reyes Magos – Dzień Trzech Króli

Świąteczny okres w Hiszpanii kończy dzień dedykowany specjalnie dzieciom. 6 stycznia to dzień Trzech Króli i tego dnia dzieci otrzymują prezenty, na które z niecierpliwością oczekiwały przez cały okres Świąt Bożego Narodzenia. Dnia wcześniejszego (5 stycznia) wieczorem, na hiszpańskich ulicach można obejrzeć Paradę Trzech Króli triumfalnie wkraczających do miasta, pozdrowić ich, prosić o prezenty oraz zebrać mnóstwo cukierków a nawet drobne upominki, które wyrzucane są z karoc Trzech Króli przez ich pomocników. Później, tuż przed pójściem spać, dzieci zostawiają swoje buty w najbardziej widocznym miejscu domu lub wystawiają je na balkon i kładą się spać z iluzją obudzenia się i odkrycia prezntów, które zostawili im Kacper, Melchior i Baltazar. Na balkonach wystawia się też miseczki z wodą, aby ugasić pragnienie wielbładów należących do Trzech Króli.

Dzieci, które nie zasłużyly na prezenty, ponieważ były niegrzeczne, otrzymują węgiel. W sklepach można kupić woreczki ze specjalnymi cukierkami przypominającymi węgiel.

Na śniadanie lub tuż po nim, cała rodzina je typowe dla tego dnia ciasto, zwane Roscón de Reyes. To ciasto wykonane jest z delikatnej masy i ma kształt dużego pierścienia. Udekorowane jest kandyzowanymi owocami symbolizującymi rubiny i szmaragdy, które ozdabiały okazałe płaszcze Trzech Króli. Wewnątrz ciasta ukryta jest malutka niespodzianka i ta osoba, która ją znajdzie w swoim kawałku ciasta zostanie ukoronowana jako król lub królowa domu. Papierowa korona także jest dołączana do tego ciasta.

Podobnie jak w Polsce, w Hiszpanii śpiewa się kolędy, po hiszp. villancicos. W okresie Wigilii i Bożego Narodzenia słyszy się na ulicach, zwłaszcza małych miasteczek,  głosy śpiewających dzieci. Jest to związane z bardzo starą tradycją proszenia o aguinaldo czyli drobny podarek. Obecnie ta tradycja nie jest już tak popularna, ale jeszcze kilka lat temu, można było wszędzie usłyszeć śpiewane przez dzieci tradycyjne kolędy, wykonywane w okolicach miejsca swojego zamieszkania lub przy szopkach. Śpiewając, dzieci grały na zambombach i panderetach, czyli typowych Bożonarodzeniowych instrumentach muzycznych. W zamian sąsiedzi podarowywali im monety lub typowe słodycze Bożonarodzeniowe (kawałek turronu lub marcepanową figurkę).

Chcesz dowiedzieć się więcej? Zapraszam na kurs języka hiszpańskiego przez Skype. Szczegóły znajdziesz tutaj.