Czasownik hay, podobnie jak ser oraz estar na język polski tłumaczony jest jako być. Nie są to jednak synonimy, a używać ich będziemy w zupełnie innych sytuacjach.
Czasownik hay, który pochodzi od bezokolicznika haber jest w zasadzie nieodmienny, co ułatwia nam jego naukę. Używamy go, aby stwierdzić istnienie czegoś lub kogoś, co jest dla nas nieznane, pojawia się w wypowiedzi po raz pierwszy. W związku z tym, nie może pojawić się w towarzystwie rodzajnika określonego, lecz nieokreślonego.
Zobaczmy:
En esta ciudad hay una comisaría – W tym mieście jest komisariat.
¿Hay una librería por aquí? – Czy jest gdzieś tutaj (jakaś) księgarnia?
Czasownik hay, tak jak wspomnieliśmy może łączyć się z rodzajnikiem nieokreślonym (artículo indeterminado):
En el sofá hay un gato – Na kanapie jest kot
Równie może pojawić się w towarzystwie liczebnika głównego (número cardinal):
En el dormitorio hay tres sillas – W sypialni są trzy krzesła
Może również pojawić się z zaimkami nieokreślonymi (pronombres indefinidos):
En la plaza hay muchos monumentos – Na placu jest wiele zabytków
Jaka jest różnica między czasownikiem hay a estar?
Czasownika estar używamy, aby stwierdzić położenie czegoś, co znamy, natomiast za pomocą formy hay będziemy mówić o istnieniu, czegoś nowego, czego nie znamy.
Na przykład: mamy w domu psa, który zawsze leżał na kanapie. Wchodzimy do mieszkania, psa nie ma, więc pytamy:
– ¿Dónde está el perro?
A usłyszymy przykładowo:
– El perro está en la cocina.
W powyższej sytuacji wiemy, o jakiego psa chodzi, interesuje nas, gdzie on w danej chwili jest.
Druga sytuacja: nie mamy w domu psa, wchodzimy do mieszkania, jest ciemno, chcemy usiąść na kanapie, ale patrzymy – coś tam leży. Wtedy zapytamy:
– ¿Qué hay en el sofá?
I usłyszymy odpowiedź:
– En el sofá hay un perro.
Czyli interesuje nas bardziej „co to jest”, nie „gdzie to jest”.